Fragment książki "Przetwarzanie mowy"
www.dsp.agh.edu.pl
Do najpopularniejszych korpusów mowy anglojęzycznej należy niewątpliwie Aurora 2. Jest to baza zawierająca jedynie cyfry, mówione jedna za drugą. Zawiera nagrania w warunkach studyjnych, jak i z różnego rodzaju szumem. Nagrania pochodzą od mówców dialektu północnoamerykańskiego. Korpus zawiera jeden zestaw do procesu wyznaczania parametrów modelu, zwanego również treningiem, oraz trzy zestawy do testów. Aurora istnieje także dla innych języków, na przykład Aurora 2J dla japońskiego.
Innym korpusem, zawierającym również wymawiane po sobie cyfry jest Numbers95 nagrywane przez telefon. Jest to także korpus amerykański, ale bez żadnego dodawanego szumu. Składa się z 30 słów, zawierających 27 fonemów, wymawianych przez ponad stu mówców. Bardzo dużą liczbę korpusów oferuje LDC (ang. Linguistic Data Consortium). Jest to konsorcjum wielu uniwersytetów, firm i laboratoriów rządowych kierowane przez University of Pensylvania. Zostało założone w 1992 roku dzięki grantowi ARPA. Najpopularniejszym korpusem LDC jest TIMIT - baza akustyczno-fonetyczna zawierająca 10 różnorodnych fonetycznie zdań wymawianych przez 630 mówców, wszystkich głównych amerykańskich dialektów języka angielskiego.
W wielu badaniach uwzględnia się wpływ szumu na działający system. Jest to zagadnienie dość skomplikowane, powodujące niepowodzenia przy wdrażaniu technologii, które świetnie się sprawdzały w laboratoriach. Wynika to z syndromu, przedstawionego przez profesora Ryszarda Tadeusiewicza w recenzji rozprawy doktorskiej Jakuba Gałki, jako modelowanie procesu deratyzacji na podstawie modelu myszki Mickey, czyli jedynie pozorne i bardzo powierzchowne powiązanie modelu i rzeczywistości. Bardzo częstym scenariuszem badań jest przeprowadzenie najpierw testów w warunkach laboratoryjnych. Gdy te się powiodą, to do czystych danych wprowadza się modelowanie szumu, zwykle korzystając z odpowiednich baz danych. Nie jest to rozwiązanie idealne, gdyż szum dodany na komputerze nie odzwierciedla dobrze rzeczywistych warunków. W prawdziwych zastosowaniach szum jest często bardziej nieprzewidywalny, niż dodany w czasie symulacji. Wynika to z tego, że dysponujemy zwykle korpusami z nagraniami mowy lub szumu, a bardzo rzadko z naturalnie zaszumionymi nagraniami. Co więcej, zjawisko szumu jest w swej naturze bardzo losowe i dlatego zakładanie jakiejkolwiek powtarzalności i możliwości modelowania statystycznego, jest dość niebezpiecznym założeniem.
Noisex92 jest jedną z powszechnie używanych baz szumów. Mieści się na dwóch płytach CD i zawiera próbki następujących dźwięków: szum powodowany przez wiele mówiących osób (ang. bubble lub coctail party effect), odgłosy pracującej fabryki, szum radiowy pasm wysokiej częstotliwości, różowy szum (o ograniczonym paśmie), biały szum (szerokopasmowy), szum urządzeń wojskowych takich jak myśliwce (Buccaneer, F16), niszczyciele (maszynownia, pokój operacyjny), czołgi (Leopard, M109), karabin maszynowy oraz szum powodowany przez samochód (Volvo 340).
www.dsp.agh.edu.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz